LNVKBlog Trang Blog Về Văn Chương Mỹ Dành Cho Sinh Viên Việt Nam : Chương VI- Phần 1b - Văn Học Hiện Đại và Thời Kỳ Thử Nghiệm (1914-1945)

Robert Frost (1874-1963)

Robert Lee Frost sinh ra ở California, nhưng lớn lên tại một nông trại miền đông bắc nước Mỹ đến năm mười tuổi. Giống Eliot và Pound, ông đến Anh, bị thu hút bởi những trào lưu thi ca mới ở đấy. Là người đọc thơ trước công chúng có sức thu hút mạnh, ông rất nổi tiếng qua những chuyến đi ngâm diễn thơ ấy của ông. Năm 1961 ông được mời đọc thơ tại buổi lễ nhậm chức của tổng thống John F. Kennedy và ông đã khơi màu cho lòng yêu thích thơ ca trên toàn quốc. Việc thơ của ông được nhiều người ái mộ cũng dễ hiểu: ông viết về đời sống truyền thống nơi nông thôn, khơi gợi niềm hoài cổ trong lòng người. Chủ đề của thơ ông mang tính phổ quát –hái táo, tường đá, hàng rào dậu, con đường quê. Ông đi vào vấn đề một cách rõ ràng và gần gũi. Ít khi ông sử dụng cách nói ẩn ý chuẩn xác hoặc bỏ trống/ ellipsis. * Ông thường dùng vần điệu rất thu hút quần chúng yêu thơ nói chung.

Tác phẩm của Frost thường có vẻ đơn giản nhưng không hẳn thế. Nhiều bài mang ý nghĩa thâm sâu. Thí dụ một đêm tối yên tĩnh đầy tuyết với vần điệu gần như thôi miên người nghe có thể gợi lên ý tưởng con người đến với cái chết một cách không phải hoàn toàn không an vui. Trong bài “Dừng Lại Bên Rừng Trong Đêm Tuyết” (1923):

----

*An ellipsis: cách chấm câu hữu hiệu được sử dụng cho một số mục đích. Thi thuật này cực kỳ hữu hiệu khi nhà thơ muốn nhấn mạnh một điểm nào đó hoặc khi muốn chứng tỏ rằng mình đã lượt bỏ có chủ đích một phần thơ mình trích dẫn. Trong thi ca, lượt bỏ một số từ ngữ không cản trở việc người đọc hiểu bài thơ. Chẳng hạn Shakespear thường dùng cụm từ "Tôi sẽ xa" trong các vở kịch của mình, động từ "go" /"đi" không dùng nhưng được ngầm hiểu. T.S. Eliot cũng đã sử dụng ellipsis trong đoạn sau đây trích từ "Dạo Khúc":

Em cuộn tròn giấy trong tóc em,
Ôm lấy đôi gót chân vàng
trong lòng bàn tay vương cát bụi.

Trong câu hai và câu ba, chữ "your" không được nói ra, nhưng người đọc hiểu rằng người phụ nữ nhà thơ nói đến đang dùng đôi tay của nàng ôm lấy gót chân mình.
An ellipsis is a powerful punctuation tool that serves several purposes. When it comes to writing poetry or quoting parts of a poem, ellipses are extremely useful, whether you want to emphasize a point or indicate that you have purposely omitted parts of a quote.

In poetry, [it is] the omission of words whose absence does not impede the reader’s ability to understand the expression. For example, Shakespeare makes frequent use of the phrase “I will away” in his plays, with the missing verb understood to be “go.” T.S. Eliot employs ellipsis in the following passage from “Preludes”:

              You curled the papers from your hair,
              Or clasped the yellow soles of feet
              In the palms of both soiled hands.

The possessive “your” is left out in the second and third lines, but it can be assumed that the woman addressed by the speaker is clasping the soles of her own feet with her own hands.

https://www.poetryfoundation.org/learn/glossary-terms/ellipsis

---

Rừng của ai tôi nghĩ tôi biết

Nhưng nhà anh ấy ở tận trong làng;

Anh nào thấy tôi dừng lại đây

Ngắm cánh rừng của anh đầy tuyết phủ

Chú ngựa nhỏ của tôi hẳn thấy lạ

Khi phải dừng lại mà chẳng có gia trang nào ở gần

Giữa khu rừng và hồ nước giá băng

Vào đêm trời tối nhất trong năm.

Chú ngựa khẽ rung những cái chuông nơi dây cương

Để hỏi có nhầm lẫn gì không

Những âm thanh khác chỉ là tiếng gió nhẹ và hoa tuyết rơi.

Khu rừng tuyệt đẹp, tối đen sâu thẳm,

Nhưng tôi có những lời hứa phải giữ,

Và muôn dặm phải đi trước khi tôi ngủ,

Và muôn dặm phải đi trước khi tôi ngủ.

Wallace Stevens (1879-1955)

Sinh ra ở Pensylvania, Wallace Stephens học cử nhân tại Harvard và trường luật thuộc New York University. Ông hành nghề luật sư tại thành phố New York từ năm 1904 đến năm 1916, vào thời kỳ có những hoạt động nghệ thuật và thi ca sôi nổi tại đấy. Khi đến ở tại Hartford, Connecticut để đảm nhiệm chức vụ quản trị cho công ty bảo hiểm năm 1916, ông vẫn tiếp tục làm thơ. Cuộc đời của ông rất độc đáo vì nó đa dạng: Các phụ tá của ông tại công ty bảo hiểm không biết ông là nhà thơ lớn. Suốt cuộc đời mình, một cách kín đáo ông đã phát triển những tư tưởng cực kỳ phức tạp về trật tự thẩm mỹ qua những quyển sách được đặt tên rất phù hợp như tập thơ Dan Harmonium* (được in khổ lớn vào năm 1931), Suy Nghĩ Về Trật Tự (1935), và Những Phần Của Thế Giới (1935). Những bài thơ hay nhất của ông gồm “Buổi Sáng Chủ Nhật,” “Peter Quince Ngồi Nơi Đàn Clavier,” “ “Hoàng Đế Cà Rem,” “Mười Ba Cách Để Ngắm Quạ, "Ý Tưởng Về Trật Tự Tại Miền Key West."

Thơ của Stevens nói về các chủ đề của trí tưởng tượng, về sự cần thiết phải có hình thái thẩm mỹ, và niềm tin rằng trật tự nghệ thuật tương ứng với trật tự thiên nhiên. Từ ngữ ông sử dụng rất phong phú và đa dạng. Ông vẽ nên những cảnh miền nhiệt đới xanh mượt, nhưng cũng cõ thể diễn tả những cảnh đầy mai mỉa, khôi hài và khô khan. Một số bài thơ của ông lấy cảm hứng từ văn hóa phổ cập trong dân chúng, trong khi những bài thơ khác lại chế nhạo xã hội cầu kỳ phức tạp, hoặc cất cánh bay bay cao lên thiên đàng của tri thức. Ông nổi tiếng với cách chơi chữ sống động. “Chẳng bao lâu sau, vang lên âm thanh như tiếng trống khua, người hầu tên Byzantines của nàng đi đến.”

Tác phẩm của Stevens đầy những cách nhìn thâm sâu khiến người ta phải ngạc nhiên. Đôi khi ông lừa người đọc như trong bài “Tỉnh Ngộ Lúc Mười Giờ” (1931):

Ngôi nhà lởn vởn

Những chiếc áo ngủ màu trắng

Không cái nào màu xanh lục

Hoặc màu tím với những vòng màu xanh lục

Hoặc xanh lục với những vòng màu vàng

Hoặc vàng với những vòng màu xanh dương

Không cái nào xa lạ

Với vớ bằng đăng ten

Hoặc dây đai có đơm hạt cườm

Người ta sẽ chẳng nằm mơ thấy con khỉ baboon hay hoa tím periwinkles

Ở đây chỉ có một người thủy thủ già

Say rượu và ngủ quên, chân mang giầy cao ống

Đi bắt cọp

Trong tiết trời nóng đỏ.

Bài thơ có vẻ như chê trách về những cuộc đời thiếu óc tưởng tượng (plain white night gowns), nhưng thật ra bài thơ lại gợi lên những hình ảnh sinh động trong trí người đọc. Cuối bài thơ, một người thủy thủ say rượu, hẳn không màng chi đến tư cách sao cho phù hợp, lại “bắt được cọp”—ít ra anh ta cũng bắt được cọp trong giấc mơ. Bài thơ cho thấy óc tưởng tượng của con người –dù là của người đọc hoặc của anh thủy thủ—sẽ luôn luôn tìm ra một lối thoát cho sáng tạo.

William Carlos Williams (1883-1963)

Suốt đời William Carlos Williams hành nghề bác sĩ nhi khoa. Ông đã giúp đỡ 2000 đứa bé ra đời và làm thơ trên cuốn sổ tay bác sĩ. Williams là bạn học của Ezra Pound và Hilda Doolittle. Những bài thơ đầu tiên ông sáng tác cho thấy ảnh hưởng của trường phái Hình ảnh. Về sau ông tiếp tục sáng tác và dẫn đầu về cách sử dụng ngôn ngữ nói bình dân trong thơ ca. Tai ông rất nhạy cảm với vần điệu tiếng Anh của người Mỹ, và đã giúp giải phóng nền thi ca Mỹ khỏi sự lệ thuộc vào âm tiết iambic (vần không nhấn theo sau bởi vần được nhấn) vốn từng ngự trị thi ca Anh từ thời Phục hưng. Tấm lòng đồng cảm của ông đối với người lao động, trẻ em và những biến cố thường ngày trong bối cảnh thành thị hiện đại khiến thơ của ông lôi cuốn và dễ tiếp cận. “Xe Cút Kít Màu Đỏ” (1923), giống như tranh tĩnh vật xứ Hòa lan, tìm thấy nét thú vị và vẻ đẹp nơi những sự vật hàng ngày.

Nhiều cái lệ thuộc vào

chiếc xe cút kít có bánh xe màu đỏ

sáng loáng nước mưa

cạnh mấy chú gà màu trắng.

Williams phát triển loại thơ thoải mái và tự nhiên. Dưới ngòi bút của ông, bài thơ không phải là một đối tượng nghệ thuật hoàn hảo như thơ của Stevens, hoặc một diễn biến được sáng tạo lại theo kiểu Wordsworth [nhà thơ Anh] như trong thơ của Frost. Thay vào đó, bài thơ nắm bắt một giây phút nào đó, giống như một bức hình chụp bất ngờ không chuẩn bị trước --một khái niệm ông học được từ các nhà nhiếp ảnh, họa sĩ mà ông gặp tại các phòng triễn lãm như phòng triển lãm của Stieglitz ở thành phố New York. Giống như các bức tranh chụp, thơ của Williams thường nói bóng gió về những khả năng có thể xảy ra hay những nét hấp dẫn sâu kín, như trong bài thơ "Người Nội Trợ Trẻ" (1917)

Lúc 10 giờ sáng người nội trợ trẻ đi tới lui trong chiếc áo ngủ mỏng đằng sau tường rào bằng gỗ nơi căn nhà của chồng cô.

Tôi một mình lái xe hơi đi ngang qua.

Rồi cô ta lại đi đến gần mép đường lần nữa

để gọi người bán nước đá, người bán cá, rồi cô đứng đó

ngượng ngùng, không mặc áo trong ["corset"], sửa lại vài lọn tóc bung ra, và tôi

ví cô với một chiếc lá rơi.

Khi bánh xe êm ru của tôi lướt nhanh trên những chiếc lá khô xào xạc, tôi lái xe qua mĩm cười cúi đầu chào cô.

Ông gọi tác phẩm của ông là “khách quan” ["objectivist"] để nói lên tầm quan trọng của các sự vật cụ thể, sờ sờ trước mắt. Tác phẩm của ông thường nói về một chút kinh nghiệm xúc cảm thoảng qua, và đã ảnh hưởng đến các sáng tác “Beat” [của thế hệ Beat/ "Beat Generation"] thuộc những năm 1950.**

Giống Eliot và Pound, Williams cố thử nghiệm thể thơ trường ca, nhưng trong khi trường ca của Eliot và Pound sử dụng các ẩn dụ văn chương nhắm vào một số nhỏ độc giả có học thức cao, Williams, ngược lại, nhắm vào số đông quần chúng hơn. Mặc dù học ở nước ngoài, Williams đã chọn sống ở Mỹ. Trường ca Paterson (gồm năm tập, 1946-1958) ca ngợi thành phố Paterson, New Jersey, nơi ông sinh trưởng dưới mắt nhìn của “Dr. Paterson,” người kể chuyện đời mình, qua đó Williams để xen lẫn các đoạn thơ, văn xuôi, thơ từ, tự truyện, những bài tường thuật đăng trên nhật báo, cùng các sự kiện lịch sử. Cách trình bày trang giấy có nhiều khoảng trống nói lên chủ đề con đường thênh thang của nền văn học Mỹ, và cho ta cảm giác toàn cảnh mở rộng, gồm cả những người nghèo đang ăn ngòai trời trong công viên vào ngày chủ nhật. Giống như nhân vật trong Lá Cỏ của Walt Whitman, Dr. Paterson đi lại tiếp xúc thoải mái tự do cùng những người lao động:

---cuối xuân

một chiều chủ nhật

đi theo lối mòn đến vách núi (đếm[bước]: [làm] bằng chứng)

chàng lẫn trong đám những người khác

mặt lộ ở đây vẫn là những tảng đá quen mà họ đã trượt chân khi leo lên

những con chó của họ chạy tới lui!

[Họ] cười to, gọi nhau ơi ới

Đợi tôi với!

(II, i, 14-23)

---

https://www.poetryfoundation.org/poets/wallace-stevens

https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Quince_at_the_Clavier

Phong trào văn học của các văn nghệ sĩ muốn khám phá và gây ảnh hưởng đến văn hóa và chính trị Mỹ trong thời kỳ sau thế chiến thứ hai. Phần lớn tác phẩm của họ được xuất bản vào những năm 1950. Nét chủ đạo trong văn hóa Beat là từ bỏ các chuẩn mực về cách kể truyện, đi tìm con đường tâm linh, tìm hiểu về các tôn giáo của Hoa kỳ và các xứ Á đông, phản đối khuynh hướng chạy theo vật chất, phơi bày trần truồng tình cảnh của con người, thử nghiệm các chất gây kích thích, giải phóng và phiêu lưu mạo hiểm về tình dục....Các tác giả chính của phong trào này gồm Herbert Huncke, Ginsberg, Burroughs, Lucien Carr và Kerouac, họ gặp nhau năm 1944 nơi trường đại học Columbia, thành phố New York. Về sau khoảng thập niên giữa những năm 1950, các tác giả nòng cốt của phong trào (ngoại trừ Burroughs và Carr) gặp và kết bạn cùng nhóm tác giả thuộc phong trào Phục Hưng San Francisco. Vào những năm 1960, các yếu tố của phong trào Beat phối hợp với phong trào hippie cùng các trào lưu đi ngược văn hóa chính thống khác. Neal Cassady là cầu nối giữa hai thế hệ này.
a literary movement started by a group of authors whose work explored and influenced American culture and politics in the post-war era. The bulk of their work was published and popularized throughout the 1950s. The central elements of Beat culture are the rejection of standard narrative values, making a spiritual quest, the exploration of American and Eastern religions, the rejection of materialism. explicit portrayals of the human condition, experimentation with psychedelic drugs, and sexual liberation and exploration…..

The core group of Beat Generation authors – Herbert Huncke, Ginsberg, Burroughs, Lucien Carr, and Kerouac – met in 1944 in and around the Columbia University campus in New York City. Later, in the mid-1950s, the central figures (with the exception of Burroughs and Carr) ended up together in San Francisco where they met and became friends of figures associated with the San Francisco Renaissance.
In the 1960s, elements of the expanding Beat movement were incorporated into the hippie and larger counterculture movements. Neal Cassady, as the driver for Ken Kesey's bus Further, was the primary bridge between these two generations. Ginsberg's work also became an integral element of early 1960s hippie culture.

https://en.wikipedia.org/wiki/Beat_Generation

LNVKBlog Trang Blog Về Văn Chương Mỹ Dành Cho Sinh Viên Việt Nam

Monday, August 5, 2019

Chương VI- Phần 1b - Văn Học Hiện Đại và Thời Kỳ Thử Nghiệm (1914-1945)

No comments:

Post a Comment

Blog Archive

Followers